Συμπληρώθηκε κιόλας το πρώτο δίμηνο του σχολικού έτους 2021 – 2022. Συμπληρώθηκαν επίσης 42 χρόνια από τον διορισμό μου στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και 10 από την αφυπηρέτησή μου. Μισός αιώνας ζωής με σήμα κατατεθέν τον μαυροπίνακα. Με τη διαφορά ότι τα πρώτα 16 χρόνια τον είχα μπροστά μου και όλα τα υπόλοιπα πίσω μου.
Η έναρξη μιας ακόμα σχολικής χρονιάς βρίσκει δυστυχώς τις χρόνιες παθογένειες του εκπαιδευτικού μας συστήματος όχι μόνο αθεράπευτες, αλλά και σταθερά επιδεινούμενες. Στις διεθνείς αξιολογήσεις μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ έχουμε κατοχυρώσει τις τελευταίες θέσεις ακόμα – φευ – και στην κατανόηση κειμένου. Μόνη μας παρηγοριά το γεγονός ότι τα πράγματα είναι τόσο άσχημα, ώστε να μη μπορούν να γίνουν χειρότερα. Ή η προσδοκία ότι κάποτε θα δοθεί το παράγγελμα μεταβολή!!! και έτσι άκοπα και ξαφνικά θα βρεθούμε μπροστά. Η αποδιάρθρωση δομών, μεθόδων και περιεχομένου έχει προσλάβει τέτοιες διαστάσεις που η θεραπεία της προϋποθέτει «αντιδημοφιλή» μέτρα, τα οποία όμως οι πολιτικοί μας ταγοί, διαπιστευμένοι στην «αυτού μεγαλειότητα», το πολιτικό κόστος, αρνούνται πεισματικά να προωθήσουν. Τρεις μόνο από αυτές τις παθογένειες αποτελούν το αντικείμενο της σημερινής δημοσίευσης.
ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ 1η
Η δευτεροβάθμια εκπαίδευση, εγκλωβισμένη στη διαδικασία επιλογής για την τριτοβάθμια, έχει απωλέσει πλήρως την αυτοτέλεια και τον παιδαγωγικό της χαρακτήρα. Η αποφοίτηση από αυτή απολύτως απρόσκοπτη με μόνη προϋπόθεση την τυπική «επάρκεια» ως προς τον χρόνο φοίτησης. Προς διασφάλιση αυτής της επάρκειας ισχύει και το οξύμωρο οι μαθητές και οι μαθήτριες να δικαιούνται !!!! να απουσιάζουν αδικαιολόγητα!!!! Οποία διαπαιδαγώγηση!!! Προς περαιτέρω μάλιστα διευκόλυνση – πέρα της δικαιοδοσίας των γονιών στη δικαιολόγηση απουσιών – επικουρεί και η βιομηχανία ιατρικών βεβαιώσεων. Θα αποτελούσε ενδιαφέρον θέμα διδακτορικής διατριβής η εις βάθος μελέτη όλων αυτών των «νοσημάτων» που προσβάλλουν κάθε άνοιξη περίπου επί δίμηνο όλον συλλήβδην τον μαθητικό πληθυσμό της Γ’ Λυκείου ανεξαρτήτως φύλου, περιοχής, τρόπου ζωής, καιρικών συνθηκών και ιατρικού ιστορικού.
Ως προς τις επιδόσεις τείνει να κατακτηθεί η απόλυτη «ισότητα». Η τύποις 20βαθμη βαθμολογική κλίμακα κατατείνει προς 3βαθμη. Ισοπεδώνει τους πάντες και τα πάντα η εξωπραγματική και εκτός κάθε ορίου πληθωριστική βαθμολογία, την οποία αποπληθωρίζουν δραστικά και απομυθοποιούν τα αποτελέσματα των πανελληνίων. Συνεκτιμωμένων των αποτελεσμάτων αυτών με τις τεράστιες εκπαιδευτικές δαπάνες (δημόσιες και ιδιωτικές) η σχέση κόστους – αποτελέσματος είναι αποκαρδιωτική. Μοιραίο βεβαίως αποτέλεσμα, όταν έννοιες όπως συνέπεια, επιμέλεια, προσήλωση, προσπάθεια, ζήλος, ικανότητα, δημιουργικότητα, διαθεματικότητα, συνεργασιμότητα, αριστεία, επιστημοσύνη υπονομεύονται, χλευάζονται και εκτοπίζονται στο «πυρ το εξώτερον» ως «οπισθοδρομικές» προς δόξα της «λαϊκής» αγραμματοσύνης. Ολοκληρωτική απαξίωση της γνώσης και της καλλιέργειας (ψυχικής, πνευματικής, αισθητικής). Καθόλου τυχαίο ότι από τον τεράστιο λεξιλογικό πλούτο της γλώσσας μας στο λεξιλόγιο καθόλου ευκαταφρόνητου ποσοστού των εφήβων και των νέων δεσπόζει η λέξη «μαλάκας». Ενδεικτικές ακόμα της πλήρους απαξίωσης της παιδείας, του πολιτικού μας πολιτισμού και εν γένει της χώρας μας κάποιες φράσεις που με έχουν σημαδέψει ανεξίτηλα: Η πρώτη από πατέρα παντελώς αδιάφορου μαθητή. «Δεν με ενδιαφέρει, δάσκαλε, να μάθει. Βάλτε του ένα βαθμό να περάσει και έχω μέσον να το βολέψω το παιδί». Και η δεύτερη από μαθητές. «Ποια αξιοκρατία και νομιμότητα, κύριε; Στην Ελλάδα ζούμε».
ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ 2η
Η ούτως απρόσκοπτη ολοκλήρωση των εγκυκλίων σπουδών, και μάλιστα με το υψηλότερο ποσοστό «αριστούχων» παγκοσμίως, σε συνδυασμό με την υποβαθμισμένη – ανύπαρκτη εν τοις πράγμασι – και κοινωνικά απαξιωμένη τεχνικοεπαγγελματική εκπαίδευση καθιστά μονόδρομο τη συνώθηση στις εισόδους των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων. Ιδιαίτερα μετά τη μεταπολίτευση του 1974 η θεοποίηση της εισαγωγής στα Α.Ε.Ι. συνυπάρχει όλως παραδόξως με τη δαιμονοποίηση κάθε σκέψης περί σύνδεσής τους με τις κοινωνικές ανάγκες και την αγορά εργασίας. Τούτων δοθέντων και ορθάνοιχτες να είναι οι πόρτες των Πανεπιστημίων θεωρείται δεδομένη η πρόκληση «ατυχημάτων» εξαιτίας του μεγάλου συνωστισμού. Με επαχθέστερο το «ατύχημα» της υποβάθμισης των σπουδών και της υπονόμευσης κάθε θεμιτής προσδοκίας αξιοπρεπούς και συμβατής με το αντικείμενο σπουδών επαγγελματικής αποκατάστασης. Νομοτελειακή επομένως φαντάζει και η τρίτη παθογένεια.
ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ 3η
Το πολιτικό μας προσωπικό, εθισμένο στη δημαγωγική – ψηφοθηρική εκμετάλλευση των αγωνιών, των αναγκών, των συναισθημάτων, των φιλοδοξιών, των φόβων και των ελπίδων του ελληνικού λαού θεσμοθέτησε δι’ εαυτό το αποκλειστικό προνόμιο καθορισμού του αριθμού των εισακτέων. Και αφού πρώτα με τις πελατειακού χαρακτήρα αυθαίρετες και ανορθολογικές επιλογές του σχετικά με το πότε, πόσοι, ποιοι, πού, πώς και γιατί θα σπουδάσουν οδήγησε σε αδιέξοδο τα μεγάλα κεντρικά εκπαιδευτικά ιδρύματα, κήρυξε τη «μεγάλη ριζοσπαστική επανάσταση»: Κάθε γειτονιά και Τμήμα, κάθε συνοικία και Σχολή, κάθε χωριό και Πανεπιστήμιο.
«Πλίνθοι και κέραμοι ατάκτως ερριμένοι». Άπειρες δηλαδή συνιστώσες χωρίς καμμιά απολύτως συνισταμένη. Βραχυπροσθέσμως όμως άπαντες έμπλεοι χαράς και ευτυχίας. Το σύνολο των αποφοίτων του Λυκείου αποκτούν τη φοιτητική ιδιότητα, οι γονείς χαίρονται για την επιτυχία των παιδιών τους, τα Α.Ε.Ι. εξασφαλίζουν σταθερή «πελατεία», τα κόμματα εξαργυρώνουν σε ψήφους την πλειοδοσία τους και οι τοπικές κοινωνίες φαντασιώνονται «ανάπτυξη».
Κατά τον μακαρίτη τον Ντίνο Ηλιόπουλο είμαστε λοιπόν «μια ωραία ατμόσφαιρα». Την οποία ανατρέπει αιφνιδίως η βίαιη πρόσκρουση στην πραγματικότητα. Κάποια στιγμή και αυτοί που δεν ολοκλήρωσαν ποτέ τις σπουδές τους (το 1/3 των «επιτυχόντων»), και αυτοί που με μεγάλη καθυστέρηση τις ολοκλήρωσαν, και αυτοί που ευδοκίμως αποφοιτήσαντες αντιλήφθηκαν καθυστερημένα την απαξία του τίτλου σπουδών τους θα συναντηθούν αδιακρίτως στην αρένα της ανεργίας και της υποαμειβόμενης απασχόλησης ή ετεροαπασχόλησης, κατά κανόνα χειρωνακτικής. Βιαίως επέρχεται λοιπόν η συνειδητοποίηση ότι «πήραμε τη ζωή μας λάθος» και ότι τα περιθώρια αλλαγής της είναι πλέον ανύπαρκτα ή πολύ περιορισμένα. Ο τελικός λογαριασμός αναπόφευκτα καταλήγει τελικά στους τελικούς αποδέκτες του: Στα θύματα του λαϊκισμού. Με τους θύτες – συμπολιτευόμενους και αντιπολιτευόμενους – πάντα στο απυρόβλητο. Άλλωστε «μετά την απομάκρυνση εκ του ταμείου ουδέν λάθος αναγνωρίζεται». Η ψήφος εδόθη και εμετρήθη, τα συνθήματα εκφωνήθηκαν, οι ψευδαισθήσεις καλλιεργήθηκαν και πρόσκαιρα ανακούφισαν και ίσως «ενέπνευσαν», οι αυταπάτες τέλος κατέρρευσαν. Ο κύκλος ολοκληρώθηκε. Στην αφετηρία τώρα για τον επόμενο. Η κυβέρνηση έκανε ήδη τις πρώτες εκπτώσεις στην Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής υπαινισσόμενη πιο γενναιόδωρες στο μέλλον. Η ελάσσων αντιπολίτευση αιτείται και υπόσχεται την κατάργησή της και η μείζων, «προοδευτικότερη» γαρ, εγγυάται την εισαγωγή πασών των γενεών αναδρομικά στο Πανεπιστήμιο άμα τη επανόδω της στην εξουσία. Θα πρόκειται για το δεύτερο μεγάλο «αριστερό» επίτευγμα μετά το «σκίσιμο» των μνημονίων. Έτσι η ανακύκλωση της κακοδαιμονίας διαιωνίζεται με άλλους να οικτίρουν την «κακούργα κοινωνία», άλλους να καταθέτουν την αξιοπρέπεια και την προσωπικότητά τους στα πολιτικά γραφεία και άλλους να επενδύουν στην νομοτελειακά επερχόμενη ανατροπή του υφιστάμενου πολιτικοκοινωνικοοικονομικού συστήματος. Ελπιδοφόρο παραμένει βέβαια το γεγονός ότι από καμμιά εποχή και από καμμιά κοινωνία δεν έλλειψαν και εκείνοι που επιμένουν στη φυγή προς τα μπρος.
ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΠΡΑΚΤΕΟΥ
ΕΝΑ: Χρησιμοθηρικός – ωφελιμιστικός, αμιγώς γνωσιολογικός ή πρωτίστως ηθικοπλαστικός ο χαρακτήρας της παιδείας; Περί τούτων «ταραχώδης η σκέψις», όπως θα ‘λεγε και ο Αριστοτέλης. Παρά την αέναη όμως μεταβολή των πάντων σταθερό μένει πάντα το τρισυπόστατο την ανθρώπινης ύπαρξης: Σώμα, πνεύμα, χαρακτήρας. Αυτό το τρισυπόστατο οφείλει να υπηρετεί πρωταρχικά η εγκύκλιος παιδεία με καθολική απελευθέρωσή της από τη διαδικασία επιλογής για την επόμενη βαθμίδα.
Ζητούμενο στο εκπαιδευτικό αυτό στάδιο: α) Η υγεία και η ευεξία σώματος και ψυχής με ανάλογα μαθήματα και δραστηριότητες. β) Η καλλιέργεια όλων των πνευματικών ιδιοτήτων (αντίληψη, μνήμη, κρίση, φαντασία, κατανόηση, αναλυτική και συνθετική σκέψη, αφαιρετική και συνδυαστική ικανότητα, διεισδυτική ματιά, δημιουργική ροπή, δεξιότητα διαθεματικών προσεγγίσεων, δυνατότητα διαχείρισης του μη αναμενόμενου). γ) Η διάπλαση σκεπτόμενων, πολυδιάστατων, χειραφετημένων, ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων με επίγνωση όχι μόνο των δικαιωμάτων τους, αλλά και της κοινωνικής τους ευθύνης. Η πρόταξη της κατ’ επίφαση εξειδίκευσης στο πρώιμο στάδιο των εγκυκλίων σπουδών και η μονοδιάστατη εμμονή στην ποσότητα της ύλης και στη στείρα αποστήθιση έχουν ως τίμημα τον λειτουργικό αναλφαβητισμό. Την αδυναμία δηλαδή πρακτικής αξιοποίησης γνώσεων, εμπειριών και δεξιοτήτων στην καθημερινή προσωπική, κοινωνική και επαγγελματική ζωή. Απότοκο της αδυναμίας συσχέτισης του όλου με τα μέρη και σύλληψης της ενότητας του πολλαπλού και της πολυπλοκότητας του ενός. «Και εκ πάντων εν και εξ ενός πάντα», έλεγε ο Ηράκλειτος.
Επειδή εν κατακλείδι η γενική ιδιότητα του ανθρώπου προέχει της όποιας «εξειδίκευσης», καθίσταται «εκ των ων ουκ άνευ» το ανθρωπιστικό περιεχόμενο της εκπαίδευσης. Κατά τον Πλάτωνα «αι βέλτισται φύσεις», οι προικισμένοι δηλαδή με ιδιαίτερες γνώσεις και ικανότητες συνάνθρωποί μας, αν στερούνται ανθρωπιστικού ήθους, χρησιμοποιούν τα επαυξημένα αυτά προσόντα τους όχι προς θετική, αλλά προς αρνητική κατεύθυνση. Πρώτα λοιπόν ο άνθρωπος και μετά ο καλλιτέχνης, ο τεχνίτης, ο επαγγελματίας, ο βιοπαλαιστής, ο επιστήμονας. Οι επιμέρους ιδιότητες καμμιά αξία δεν έχουν, αν χάσουμε τον Άνθρωπο.
ΔΥΟ: Ουσιαστική αναβάθμιση της τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης με λειτουργική ένταξή της στην αναπτυξιακή προοπτική της χώρας, με εκσυγχρονισμό μεθοδολογίας και περιεχομένου, με επαρκή πρακτική άσκηση και με απολύτως κατοχυρωμένα επαγγελματικά δικαιώματα. Για να μεταμορφωθεί εν τέλει ο βαρύθυμος νεόπτωχος άνεργος ή κακοπληρωμένος ανειδίκευτος πτυχιούχος σε επιτυχημένο, δημιουργικό, καλά αμειβόμενο και με ισχυρή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση επαγγελματοτεχνίτη. Μόνο έτσι η πορεία προς την Ανώτατη Εκπαίδευση θα είναι αποτέλεσμα συνειδητής και ελεύθερης επιλογής και όχι αναγκαστικός και αδιέξοδος μονόδρομος.
ΤΡΙΑ: Αναδιάρθρωση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην κλαδική και γεωγραφική της διάσταση, με σύνδεσή της με το κοινωνικό και οικονομικό γίγνεσθαι, με επέκταση και αναβάθμιση των ερευνητικών προγραμμάτων, με οικονομικά και κοινωνικά επωφελή αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας, με εξωστρεφή προσανατολισμό, με στοχευμένο και ουσιαστικό πρόγραμμα υποτροφιών. Η δήθεν ενίσχυση των Περιφερειακών Πανεπιστημίων με κατάργηση κάθε αξιοκρατικού κριτηρίου στην επιλογή των σπουδαστών τους είναι ψευδεπίγραφη και συνιστά ακραίο λαϊκισμό. Η ουσιαστική στήριξή τους προϋποθέτει εθνικό ορθολογικό σχεδιασμό, διακριτή διαφοροποίησή τους ως προς το αντικείμενο σπουδών, τερματισμό της αποψίλωσής τους με μετεγγραφές προς τα κεντρικά Πανεπιστήμια και ταυτόχρονη μείωση του αριθμού των εισακτέων στα τελευταία προς θεραπεία και του χρόνιου εκπαιδευτικού υδροκεφαλισμού. Και τέλος λειτουργία ποσοτικά επαρκών και ποιοτικά σύγχρονων φοιτητικών εστιών. Έτσι θα εξασθενήσει ως κριτήριο επιλογής σχολής το γεωγραφικό στοιχείο προς όφελος και των ίδιων των σπουδών και των οικογενειακών προϋπολογισμών και της χώρας ολόκληρης.
Η πεισματική αναπαραγωγή ενός παρωχημένου μοντέλου και ο αφορισμός ως εγκλήματος καθοσιώσεως κάθε αμφισβήτησής του συνιστά αδιανόητο και άκρως επικίνδυνο στον 21ο αιώνα στρουθοκαμηλισμό. Κομπάζουμε πλειστάκις προβάλλοντας ως «αμάχητο» τεκμήριο της ποιότητας της παιδείας μας τις διακρίσεις ομογενών μας επιστημόνων στην αλλοδαπή. Αυτός ο κομπασμός είναι καιρός να παραχωρήσει τη θέση του στην περίσκεψη – ίσως και στην ντροπή – αφενός γιατί για να διαπρέψουν χρειάστηκε να εκπατριστούν και αφετέρου γιατί σε οποιαδήποτε εκδήλωση ενδιαφέροντος για τα εγχώρια αντιμετωπίζονται φοβικά, ως μέγιστη απειλή για την «πιάτσα». Υπεράνω όλων η προστασία της «πιάτσας». Στο πολιτικό χρηματιστήριο γρήγορες και υψηλές αποδόσεις εγγυώνται μόνο τα φούμαρα, τα οποία νομοτελειακά θα ανατιμώνται, για όσο ακόμα θα υπάρχει διαθέσιμο ευρύ αγοραστικό κοινό.
Ιδού λοιπόν πεδίο δόξης λαμπρό για τους ποικιλώνυμους αυτοαποκαλούμενους «προοδευτικούς», αν βέβαια επιθυμούν να βγουν κάποτε από τα εισαγωγικά. Ας πάψουν επιτέλους να πουλάνε φούμαρα στον, κατά τον εθνικό μας ποιητή, «πάντοτε ευκολόπιστο και πάντα προδομένο» ελληνικό λαό.
Η χώρα μας μπορεί να μη διθέτει μεγάλα κεφάλαια, διέθετε και διαθέτει όμως μεγάλα κεφάλια. Σ’ αυτά οφείλουμε να επενδύσουμε με «λογισμό και μ’ όνειρο», αν μας ενδιαφέρουν οι επόμενες γενιές και όχι μόνο οι επόμενες εκλογές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου